W mało zaawansowanych przypadkach leczenie palucha sztywnego można zacząć od leczenia zachowawczego. Stosuje się miejscowe chłodzenie, leki przeciwzapalne doustne oraz miejscowe. Często dużą poprawę przynosi stosowanie odpowiedniego obuwia – zwykle ulgę przynosi noszenie butów o dość sztywnej podeszwie zapobiegającej nadmiernemu ruchowi w stawie śródstopno-paluchowym. Dobrze, jeżeli buty mają dodatkowo podeszwę o kołyskowej budowie ułatwiającej przetaczanie stopy. Ulgę mogą dać również zabiegi rehabilitacyjne przeciwzapalne, takie jak: krioterapia, pole magnetyczne, jonoforeza. Nie zaleca się natomiast prób „rozćwiczenia” nie udaje się uzyskać zwiększenia zakresu ruchomości, za to często można w ten sposób zmniejszyć stan zapalny i dolegliwości bólowe. Nie ma obecnie dowodów na skuteczność leczenia palucha koślawego poprzez iniekcje dostawowe z kwasu hialuronowego lub osocza bardziej zaawansowanych przypadkach palucha sztywnego konieczne jest leczenie operacyjne. Metod operacji palucha sztywnego jest dużo, wybór właściwej zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby. W mało zaawansowanych stadiach, leczenie palucha sztywnego można zacząć od leczenia zachowawczego. Ważne jest też doświadczenie chirurga stopy oraz akceptacja przez pacjenta danej metody leczenia. Zdjęcie: Operacja palucha sztywnegopowstawania osteofitów (wyrośli kostnych) w obrębie stawu śródstopno-paluchowego. Osteofity powodują miejscowe drażnienie tkanek miękkich oraz ograniczają zakres ruchomości w stawie,uszkodzenia chrząstki stawowej – co z kolei powoduje przewlekły stan zapalny oraz odsłonięcie zakończeń nerwowych znajdujących się w warstwie podchrzęstnej (sama chrząstka stawowa jest nieunerwiona). W bardziej zaawansowanych przypadkach palucha sztywnego konieczne jest leczenie operacyjne Metod operacji palucha sztywnego jest dużo, wybór właściwej zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby W mało zaawansowanych przypadkach palucha sztywnego leczenie można zacząć od leczenia zachowawczego Metody operacyjne możemy podzielić na te, które zachowują staw i te, które nie zachowują naturalnego stawu z powodu zbyt rozległego zniszczenia chrząstki stawowej. Warto zaznaczyć, że na chwilę obecną nie istnieją metody regeneracji chrząstki to jedna z częściej wykonywanych operacji palucha sztywnego, choć w naszej opinii jest ona nadużywana. Przynosi dobre wyniki we wczesnych etapach choroby. Polega na ścięciu grzbietowej 1/3 grubości głowy I kości śródstopia. W ten sposób usuwamy osteofity występujące po grzbietowej stronie, a także likwidujemy uderzanie podstawy palucha w grzbietowy fragment głowy I kości śródstopia. Operację można wykonać z dostępu grzbietowo-przyśrodkowego bądź z dostępu przyśrodkowego. Jest to dobra metoda do przypadków mało zaawansowanych, gdzie głównym problemem jest obecność natomiast zaobserwować nadużywanie cheilectomii – w bardziej zaawansowanych przypadkach zwykle nie daje dobrych wyników. Czasami popełniany jest również błąd polegający na usunięciu jedynie osteofitów. Cheilectomię można łączyć z innymi metodami przy bardziej zaawansowanych zmianach. Niewątpliwą zaletą metody jest jej stosunkowo nieduża inwazyjność. Pacjent może tego samego dnia wyjść do domu, może też od razu w pełni obciążać stopę. Zdjęcie: RTG osteofit na grzbietowej stronie głowy I kości śródstopia Jest to osteotomia paliczka proksymalnego palucha. Polega na wycięciu trójkątnego fragmentu z paliczka palucha co powoduje jego zagięcie do góry. Jest to korzystne, ponieważ w paluchu sztywnym obserwujemy ograniczenie zgięcia grzbietowego. Osteotomia Moberga dość szybko się zrasta, nie wymaga specjalnego unieruchomienia. Wykonuje się ją jako dodatek do innych operacji palucha sztywnego, nie jest raczej stosowana jako metoda I kości śródstopia przynosi duże korzyści – powoduje zmniejszenie obciążeń przenoszonych przez staw śródstopno-paluchowy. Powoduje również rozluźnienie tkanek miękkich otaczających staw – dzięki temu staw staje się mniej zwarty, poprawia się zakres ruchomości i zmniejszają dolegliwości dobrym wskazaniem jest sytuacja, jeżeli u pacjenta I kość śródstopia jest najdłuższą kością śródstopia (najczęściej najdłuższa jest II kość śródstopia). Osteotomie skracającą I kość śródstopia łączy się zazwyczaj z cheilectomią. W Poradni Chorób Stopy wykonujemy osteotomię Weil’a I kości śródstopia. Zazwyczaj przynosi bardzo dobre efekty w przypadkach mało i średniozaawansowanych. W przypadkach zaawansowanych, gdzie praktycznie nie ma już chrząstki stawowej należy rozważać inne metody operacyjne. Zdjęcie: Osteotomia Weil I kości śródstopia RTG AP Zdjęcie: Osteotomia Weil I kości śródstopia RTG boczneNowoczesne metody leczeniapalucha sztywnegoPaluch sztywny / Novum Ortopedia Leczenie palucha sztywnego zależy od stopnia zaawansowania zmian zwyrodnieniowych i stopnia nasilenia dolegliwości bólowych, aktywności pacjenta. Decyzja o sposobie leczenia jest podejmowana obuwia z twardą, płaską podeszwą o szerokim przodzie (dla zmniejszenia ucisku na palce stopy), kołyskowa podeszwa (patrz zdj. 5)Fizykoterapia – działanie przeciwzapalne stawu MP IOrtezy usztywniające staw MP I– ortezy, zmniejszają zapalenie ale nawet długotrwałe stosowanie nie usuwa przyczyny dolegliwościModyfikacja aktywnościIniekcje dostawowe zdj. 5 But o kołyskowej podeszwie Należy podkreślić że nieoperacyjne metody leczenia palucha sztywnego są ograniczone. Możemy jedynie zmniejszyć dolegliwości bólowe ale zmiany powstałe w stawie MPI nie ulegną zmniejszeniu. Dlaczego należy zdecydować się na operacje palucha sztywnego?Jest to schorzenie postępujące, wraz z upływem czasu zmniejsza się zakres ruchomości w stawie MP I, dolegliwości bólowe nasilają się, zwyrodnienie obejmuje większy zakres struktur stawu MP I wymagających leczenia. Przy bardziej zaawansowanych zmianach zakres operacji jest większy a często możliwe jest już tylko wykonanie usztywnienia zajętego zmianami stawu. Chód ze zmianami zwyrodnieniowymi jest zaburzony – pacjent oszczędza wewnętrzną części stopy, oszczędza zajętą kończynę co skutkuje zmianami w innych wyżej położonych stawach zajętej kończyny, kręgosłupa oraz przeciążeniem kończyny po drugiej operacyjnym usuwamy przyczynę dolegliwości bólowych oraz wpływamy na zwiększenie zakresu ruchomości w stawie MPI, usuwamy powstałe zniekształcenie stopy, zahamowujemy rozwój zniekształcenia. W przypadku zmian zwyrodnieniowych III stopnia leczenie polega na wykonaniu usztywnienia stawu MPIGwarantujemy naszym pacjentom opiekę na każdym etapie leczenia na najwyższym poziomie. Dzięki stworzeniu wyszkolonego i doświadczonego zespołu ludzi; pań pielęgniarek, lekarzy, rehabilitantów. Gdy zmiany zwyrodnieniowe są nasilone, ból uniemożliwia komfortowe przemieszczanie się i nie mam poprawy po leczeniu zachowawczym jedyną skuteczną metodą leczenia jest leczenie operacyjne Dysponujemy kilkoma skutecznymi metodami operacji palucha wyborze danej metody operacyjnej decyduje stopień zaawansowania zmian, charakter zmian oraz oczekiwania pacjenta. Według danych naukowych leczenie operacyjne jest jedyną skuteczną metodą leczenia palucha sztywnego. Cheilektomia to najczęściej wykonywana operacja w przypadku leczenia umiarkowanych zmian zwyrodnieniowych stawu MP ona na wycięciu wyrośli kostnych z głowy I kości śródstopia oraz paliczka palucha (ryc. 6). W wyniku tego uzyskujemy zniesienie dolegliwości bólowych stawu MP I, zwiększenie zakresu ruchomości w stawie, możliwość bezbólowego poruszania się. ryc. 6 schemat stawu MP I widok od bokuWyrośla kostne które usuwamy Dzięki takiej technice pacjent może opuścić ośrodek zabiegowy już w dniu operacji, może mieć wykonaną korekcję jednoczasową obu stóp a także może obciążać kończynę bezpośrednio po operacji. Pozwala ona na wdrożenie rehabilitacji, wykonywania ćwiczeń zakresu ruchomości stawu MPI już w dniu operacji przez co pacjent bardzo szybko wraca do pełni sprawności w 3-5 tyg. W przypadku konieczności uzyskania większego zakresu ruchomości w stawie MP I wykonujemy osteotomie typu Moberg. Zabieg ten polega na wycięciu „klina” otwartego do góry w paliczku proksymalnym palucha oraz zespolenia kości przy pomocy klamry. Klin wycięty z paliczka palucha zdj 7. RTG boczne po osteotomii MOBERG W przypadku zmian zwyrodnieniowych o średnim zaawansowaniu posługujemy się osteotomią skracającą ​I kość śródstopia – Osteotomia wg. Hohmanna lub też wszczepienia endoprotezy stawu MPI – Futura Primus Flexible Great Toe (FGT). Osteotomia części dystalnej I kości śródstopia wg. Hohmanna polega na przecięciu głowy pierwszej kości śródstopia pod kątem 45st. i przesunięciu głowy temu uzyskujemy odbarczenie stawu ​MP I, zwiększenie zakresu ruchomości a także obniżenie głowy I kości śródstopia. Zabieg ten polega na usunięciu stawu MPI i zastąpieniu go silikonowym implantem. Dzięki temu odzyskujemy bezbolesny ruch w stawie MPI. Jest to zabieg dedykowany dla starszych osób, mniej przypadku zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych jedną sprawdzoną metodą operacji (tzw. złotym standardem) jest wykonanie usztywnienia stawu śródstopno-paliczkowego pierwszego (artrodeza stawu śródstopno-paliczkowego pierwszego)Zabieg polega na usunięciu wyrośli kostnych stawu MPI, przygotowaniu powierzchni do zespolenia oraz wykonania stabilizacji paliczka proksymalnego z pierwszą kością śródstopia przy pomocy płyty i śrub. Paluch sztywny – leczenie, operacja – Gabinet podologiczny Foot-Med KrakówUmów wizytę u dr. Jana Paradowskiego – kliknij tutajCzym jest tzw. paluch sztywny?Paluch sztywny (hallux rigidus) jest schorzeniem stawu umiejscowionego u podstawy dużego palca u ból i sztywność w obrębie stawu i sprawia, że z czasem coraz trudniej jest zgiąć palec. Termin ‘hallux’ oznacza duży palec u stopy, a ‘rigidus’ sztywność, niemożność zgięcia. Schorzenie noszące nazwę ‘paluch sztywny’ jest rodzajem choroby zwyrodnieniowej choroba może dawać duże dolegliwości, a nawet ograniczać sprawność, ponieważ paluch jest używany przy chodzeniu, schylaniu się, wspinaniu i staniu. Wielu pacjentów myli paluch sztywny z halluksem, który dotyczy tego samego stawu, ale jest innym schorzeniem, wymagającym innego rodzaju paluch sztywny jest postępującym schorzeniem, zakres ruchów w obrębie palucha zmniejsza się w miarę upływu czasu, aż do końcowego stadium sztywności, kiedy to paluch staje się odrętwiały lub dochodzi do stanu zwanego ‘zamrożonym stawem’.PrzyczynyNajczęstszymi przyczynami wystąpienia palucha sztywnego są: wadliwa funkcja (biomechanika) i nieprawidłowości strukturalne stopy, które mogą prowadzić do choroby zwyrodnieniowej stawów w obrębie rodzaj choroby stawów – który wynika ze zużycia – zazwyczaj rozwija się u osób dotkniętych defektami, które zmieniają sposób funkcjonowania ich stopy i palucha. Dla przykładu, osoby z obniżonymi łukami stopy lub nadmierną pronacją (podwijaniem się) kostek, są podatne na rozwijanie się palucha niektórych osób skłonność do występowania palucha sztywnego jest rodzinna i jest skutkiem dziedziczenia budowy stopy podatnej na rozwinięcie tego schorzenia. W innych przypadkach jest ono związane z nadmiernym obciążaniem, zwłaszcza u osób wykonujących czynności lub pracę, która zwiększa nacisk na duży palec, są to np. pracownicy, którzy muszą się pochylać lub kucać. Paluch sztywny może być także skutkiem urazu, takiego jak uderzenie się w palec. Może powstawać również w wyniku chorób zapalnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów lub dna moczanowa. Twój chirurg może określić przyczynę palucha sztywnego i zalecić najlepsze wczesnych objawów zaliczają się:Ból i sztywność palucha podczas jego obciążania (chodzenia, stania, pochylania się)Ból i sztywność nasilające się podczas zimnej, wilgotnej pogodyTrudności z wykonywaniem niektórych czynności (bieganie, kucanie)Opuchlizna i stan zapalny wokół stawuW miarę rozwoju choroby mogą pojawić się dodatkowe objawy, takie jak:Ból , nawet w spoczynkuTrudności w noszeniu obuwia, z powodu powstawania wyrośli kostnychTępy ból w obrębie biodra, kolana lub dolnej części pleców, spowodowany zmianą sposobu chodzeniaUtykanie (w poważnych przypadkach)DiagnozaIm wcześniej schorzenie zostanie zdiagnozowane, tym łatwiej jest je leczyć. Z tego powodu najlepiej będzie, jeśli udasz się do chirurga, gdy tylko zauważysz pierwsze objawy. Jeśli poczekasz aż do momentu powstania wyrośli kostnych, trudniej będzie wyleczyć Twoje diagnozowania palucha sztywnego chirurg zbada Twoją stopę i będzie poruszał Twoim dużym palcem, by określić jego zakres ruchów. Zdjęcie rentgenowskie pomaga w określeniu obecności zapalenia stawów oraz oceny obecności wyrośli kostnych lub innych nieprawidłowości, które mogły powstać w przebiegu zachowawczeW wielu przypadkach wczesne podjęcie leczenia może zapobiec lub opóźnić konieczność leczenia chirurgicznego w przyszłości. Leczenie łagodnych lub umiarkowanych przypadków palucha sztywnego obejmuje następujące metody:Zmiana obuwia. Buty z szerokimi noskami wywierają mniejszy nacisk na Twój palec. Buty o sztywnej lub zaokrąglonej podeszwie również mogą być ortopedyczne. Dopasowane wkładki ortopedyczne mogą poprawić funkcję niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen, mogą być zalecane w celu zmniejszenia bólu i stanu steroidów może zmniejszyć stan zapalny i ultradźwiękami lub inny rodzaj fizjoterapii może być wykorzystany w celu przyniesienia tymczasowej konieczna jest operacja?W niektórych przypadkach operacja chirurgiczna jest jedynym sposobem na zlikwidowanie lub zmniejszenie bólu. Istnieje kilka metod operacji stosowanych w leczeniu palucha sztywnego. Wybierając procedurę lub połączenie kilku metod, dostosowanych do danego przypadku, chirurg weźmie pod uwagę stopień deformacji, określony w oparciu o zdjęcie rentgenowskie, Twój wiek, poziom Twojej aktywności i inne czynniki. Długość okresu rekonwalescencji będzie zależeć od rodzaju przeprowadzonej wizytę u dr. Jana Paradowskiego – kliknij tutajdr Jan Paradowski ©Paluch sztywny – przyczyny, objawy, leczenieMasz ograniczenia ruchomości w obrębie palucha? Odczuwasz ból w dużym palcu podczas chodzenia? Pojawił się obrzęk? Możesz cierpieć na schorzenie występujące pod nazwą paluch sztywny (hallux rigidus). Jego przyczyna związana jest ze zmianami zwyrodnieniowymi stawu śródstopno-paliczkowego palucha. W przeciwieństwie do haluksa, czyli palucha koślawego w przypadku palucha sztywnego nie występuje odchylenie palucha, czy też przyśrodkowe przemieszczenie pierwszej kości śródstopia. Ewentualnie jest ono bardzo ma charakter postępujący i może skutkować nawet całkowitym zniszczeniem stawu śródstopno-paliczkowego. Paluch sztywny dotyka najczęściej osoby dorosłe pomiędzy 30, a 60 rokiem życia. Leczenie palucha sztywnego polega na zabiegach fizykoterapeutycznych oraz specjalnie dobranych ćwiczeń. Dowiedz się więcej na temat tego schorzenia. Sprawdź, jakie objawy daje paluch sztywny, jakie są przyczyny powstania dolegliwości i jak wygląda skuteczne leczenie?Przyczyny sztywnego palucha są bardzo zróżnicowane. Na przestrzeni ostatnich lat i wielu badań specjaliści ustalili, że paluch sztywny może być związany z poważnymi urazami palucha (np. złamania). Także mikrourazy palucha, które nie wymagają z reguły opieki lekarskiej mogą z czasem prowadzić do palucha sztywnego. Dotyczy to przeważnie sportowców, w tym głównie piłkarzy oraz zawodników sztuk walki. Jest to związane z kontaktowością tych dyscyplin sportu. Znacznie rzadziej mikrourazy w obrębie palucha przytrafiają się koszykarzom, lekkoatletom, czy tenisistom. Na rozwój palucha sztywnego wpływ ma również tego schorzenia u członków rodziny znacznie zwiększa szansę rozwoju omawianej choroby u przyszłych pokoleń. Warto jednak zaznaczyć, że predyspozycje genetyczne nie zawsze kończą się chorobą sztywnego palucha. Schorzenie może być też wywołane nieprawidłowościami w budowie stawu oraz kości śródstopia. Chodzi tu o kształt powierzchni stawowej oraz o nieprawidłową budowę głowy I kości śródstopia. Wśród innych przyczyn wymienia się nadmierną długość palucha, chorobę Charcota, dnę moczanową, choroby reumatyczne, czy też jałową martwicę głowy pierwszej kości już zostało wspomniane paluch sztywny daje takie objawy jak zaczerwienienie stawu śródstopno-paliczkowego, któremu może towarzyszyć obrzęk. Poza tym, występuje ograniczenie ruchomości w obrębie palucha. Pacjenci z tym schorzeniem skarżą się też na ból palucha, który doskwiera zwłaszcza w czasie poruszania się. Jest to szczególnie odczuwalne, gdy chodzi się w zbyt ciasnym obuwiu. Paluch sztywny może również być nieco ocieplony w porównaniu do innych części zachowawcze tego schorzenia polega przede wszystkim na nieinwazyjnych zabiegach fizjoterapeutycznych. Dodatkowo można zastosować ćwiczenia rozluźniające oraz terapię manualną. Niezwykle ważne jest również chodzenie w wygodnym obuwiu, które nie uciska palców. Jeżeli to możliwe, to warto wykonać sobie termoplastyczne wkładki ortopedyczne. Poprawiają one wydatnie komfort chodzenia, zmniejszają dolegliwości bólowe oraz poprawiają biomechanikę stopy. Wykonuje się je na podstawie badania komputerowego stóp. Właśnie dlatego są idealnie dopasowane do stóp pacjenta. Leczenie zachowawcze palucha sztywnego powinno być wielotorowe i obejmować:terapię falą uderzeniową, której skuteczność sięga 80%. Zabiegi falą uderzeniową doskonale rozluźniają ścięgna i mięśnie wokół stawu śródstopno-paliczkowego, zmniejszają obrzęk i ból. Terapia wspomaga również produkcję naturalnego kolagenu niezbędnego do prawidłowej pracy rozluźniające, których celem jest zmniejszenie obrzęku w stawie. W tym celu należy unieść wyprostowaną nogę tak, by była powyżej poziomu serca. Leżąc można sobie podłożyć pod stopę dwie poduszki, tak by krew odpływała ze stopy swobodnie w kierunku rozluźniające aparat mięśniowy stopy. Głównie chodzi o przetaczanie podeszwą stopy piłki tenisowej – od palców do pięty i z powrotemciepłe rozluźniające kąpiele i samodzielny masaż stóp oraz łydekpoprawę ruchomości, którą osiąga się stosując terapię manualną w obrębie stawów palucha i stopykinesiotaping korekcyjny, którego celem jest nie tylko zabezpieczenie palucha, ale i prawidłowego ustawienie gowygodne obuwie na płaskim obcasie, najlepiej sportowe. Chodzi o to, by pacjentowi było jak najwygodniej, by obuwie nie uciskało wkładki ortopedyczne formowane na ciepło, wykonywane na podstawie badania komputerowego stópW sytuacji gdy leczenie sztywnego palucha metodami nieinwazyjnymi nie przyniosło pożądanych rezultatów można wykonać zabieg chirurgiczny. Należy jednak pamiętać, że operacja palucha to rozwiązanie ostateczne, które nie daje 100% gwarancji wyleczenia i wiąże się ze żmudną rehabilitacją. Metody leczenia operacyjnego sztywnego palucha to:Cheilektomia – prosty zabieg, który polega na usunięciu wyrośli kostnych na grzbietowej powierzchni stawu śródstopno-podeszwowegoEndoprotezoplastyka stawu podstawno-paliczkowego paluchaZabieg wg Kellera-Brandesa – częściowe usunięcie podstawnego paliczka paluchaArtrodeza – usztywnienie stawu podstawno-paliczkowegoZanim jednak zdecydujesz się na zabieg chirurgiczny sztywnego palucha radzimy Ci wypróbować wszelkie metody leczenia Sztywny :: Centrum Medyczne Bimed ŁódźCzas zabiegu 60-90 zewnątrzoponowePaluch sztywnyChoroba zwyrodnieniowa stawów jest przewlekłą niezapalną chorobą stawów o etiologii wieloczynnikowej, będącą następstwem zaburzenia równowagi pomiędzy procesami regeneracji oraz degradacji chrząstki stawowej i tkanki podrzęstnej. Choroba znacznie ograniczająca zgięcie grzbietowe w stawie śródstopno-palcowym palucha. Dolegliwość ta wiąże się z bólem, stanem zapalnym i obrzękiem w obrębie palucha. Występuje nieco częściej u mężczyzn i rozwija się ok. 50 toku życia. Paluch sztywny to schorzenie z postępującym ograniczeniem ruchomości pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego. Bolesne zwyrodnienie spowodowane ścieraniu się chrząstki na skutek czego powstają wyrośla kostne na powierzchniach schorzenia zależy od dolegliwości bólowych pacjenta oraz stopnia nasilenia zmian zwyrodnieniowych. W postaciach miernie zaawansowanych stosuje się leczenie zachowawcze, natomiast w znacznych dolegliwościach bólowych przeprowadza się leczenie zabiegiem pacjent kierowany jest najpierw na konsultację u ortopedy, który szczegółowo opowiada o jego przebiegu i informuje o ostatecznym to także dobry moment by porozmawiać o swoich wątpliwościach i zadać lekarzowi pytania. Zachęcamy pacjentów, by przed tą wizytą przygotowali listę nurtujących ich standardowe etapy zabiegu składają się:Zabieg i okres tuż po zabiegu:Obejmuje operację, wykonywaną w znieczuleniu zewnątrzoponowym. Chory musi być na czczo. Pacjent wraca do domu następnego dnia po zabiegu. Pacjent pozostaje w klinice około doby po jest przygotowywany do zabiegu i znieczulenia przez cały zespół lekarzy i kilkunastu godzinach od zabiegu pacjent może poruszać się z pomocą kul i specjalnego obuwia. Specjalistyczne obuwie trzeba nosić ok. 3-6tyg w zależności od wykonanego zabiegu operacyjnego. W celu bezpieczeństwa pacjent zaopatrywany jest w odpowiednie obuwie, które pozwala na odciążenie kila dni po zabiegu odczuwalny jest ból. Po zdjęciu szwów chirurgicznych rozpoczynamy rehabilitacje zgodną z harmonogramem odpowiednim dla danego rodzaju zabiegu sztywny to choroba zwyrodnieniowa stawu śródstopno-paliczkowego palucha. Objawia się przede wszystkim ograniczeniem możliwości zgięcia grzbietowego tego stawu, dolegliwościami bólowymi, obrzękiem oraz stanem zapalnym w jego okolicy. Dodatkowo, w bardziej zaawansowanych stadiach, widać deformację stawu oraz na skutek wytworzenia się nieprawidłowych nawarstwień tkanki kostnej występuje dyskomfort przy noszeniu obuwia. Na ogół zniekształcenie pierwszego palca stopy (palucha) jest niewielkie. Dolegliwości bólowe pojawiają się na skutek uszkodzeniu chrząstki stawowej i pojawienia się wyrośli chrzęstno-kostnych na obrzeżach stawu ograniczających zakres ruchu. Często schorzenie występuje rodzinnie (czynnik genetyczny), na podłożu zmian przeciążeniowych spowodowanych zbyt dużym obciążaniem stawu (ciężka praca fizyczna, otyłość), w przebiegu chorób reumatologicznych (np. dna moczanowa, choroby chrząstki stawowej), po urazach przodostopia oraz idiopatycznie (nie można ustalić czynnika stymulującego wystąpienie choroby). Sposób leczenia uzależniony jest głównie od nasilenia dolegliwości oraz stopnia nasilenia zmian zachowawcze wskazane jest w postaciach miernie zaawansowanych lub gdy leczenie operacyjne jest zbyt dużym obciążeniem dla pacjenta. Stosuje się wkładki ortopedyczne, zabiegi fizjoterapeutyczne, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Okresową poprawę przynoszą sterydowe zastrzyki dostawowe (tzw. blokady) W zaawansowanej deformacji, przy znacznego stopnia dolegliwościach bólowych stosuje się leczenie operacyjne. Operacja sztywnego paluchaPodstawowe leczenie operacyjne polega na usunięciu wyrośli kostnych, uwolnieniu przykurczu tkanek miękkich wokół stawu i oczyszczeniu samego stawu. Decyzja o sposobie zaopatrzenia operacyjnego palucha sztywnego musi być podjęta indywidualnie – oprócz stopnia uszkodzenia stawu należy brać pod uwagę aktywność ruchową i oczekiwania pacjenta. Ostateczny efekt leczenia jest ściśle powiązany z przestrzeganiem zaleceń lekarskich i wykonaniem pełnego cyklu zabiegów rehabilitacyjnych indywidualnie zaplanowanych dla każdego zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub odcinkowymPobyt w oddziale› do kilku godzinZalecenia po zabiegu› pacjent nie powinien prowadzić samochodu, ani korzystać ze środków transportu publicznego.› opatrunki należy zmieniać zgodnie z zaleceniem lekarza. Należy unikać moczenia rany.› w okresie pooperacyjnym występuje obrzęk stopy i ból w miejscu operowanym. W celu zmniejszenia obrzęku należy ograniczyć chodzenie oraz utrzymywać nogę w pozycji uniesionej. Ból zwykle daje się opanować przepisanymi lekami.› wizyta kontrolna odbywa się w wyznaczonym terminie, jednak w przypadku wystąpienia zaczerwienienia, wycieku z rany, gorączki, nasilenia bólu i obrzęku należy skontaktować się z lekarzem.› zwykle zezwala się na częściowe obciążanie operowanej kończyny (opieranie się na pięcie). Można się również zaopatrzyć w specjalny but, dostępny w sklepie medycznym. Można pomagać sobie kulami łokciowymi.› okres oszczędzania operowanej stopy uzależniony jest od rodzaju wykonanej operacji i wynosi od 3 do 12 tygodni.› po zabiegu operacyjnym wymagane jest szybkie rozpoczęcie rehabilitacji, sprzyjającej szybszemu gojeniu ran i rozluźnieniu blizn. Rekonwalescencja› niezdolność do pracy zawodowej – od 3 do 12 tygodniLeczenie palucha sztywnegoPaluch sztywny (hallux rigidus) stanowi drugie obok palucha koślawego najczęstsze schorzenie dotyczące pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego. Istotą choroby jest postępujące ograniczenie zgięcia grzbietowego palucha oraz dolegliwości bólowe stawu podczas chodu. Sztywność palucha wynika ze zmian zwyrodnieniowych, które powstają na bazie różnych czynników. Wybór metody leczenia jest zależny od stopnia zaawansowania choroby – początkowe stadia można leczyć zachowawczo poprzez terapię manualną, wkładki ortopedyczne oraz modyfikację obuwia. W przypadku bardziej nasilonych objawów podejmuje się leczenie operacyjne, które może polegać na usunięciu zmian zwyrodnieniowych, całkowitym usztywnieniu stawu lub wykonaniu endoprotezoplastyki (wszczepieniu sztucznej protezy stawu).Paluch sztywny objawia się bólem stawu śródstopno-paliczkowego dużego palca podczas chodzenia, gdy pięta unosi się nad podłoże i stopa przygotowuje się do odbicia. Przyczyną bólu jest konflikt po stronie grzbietowej stawu, gdy górna krawędź paliczka bliższego uderza o powierzchnię głowy kości śródstopia. Konflikt kostny wynika z obecności zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych, które ograniczają bierne zgięcie grzbietowe palucha. Na obrazach RTG stwierdza się zwężenie szpary stawowej oraz obecność wyrośli kostnych (osteofitów). Dolegliwości bólowe często uniemożliwiają pełne wspięcie na palce lub noszenie butów na wysokim sztywny jest chorobą postępującą, co oznacza, że można tylko spowolnić jej progres i leczyć ból objawowo. Ze schorzeniem stawu palucha wiążą się negatywne kompensacje ruchowe – by uniknąć bólu, pacjent przetacza stopę bardziej przez zewnętrzną jej krawędź. Dochodzi do utrwalenia nieprawidłowego wzorca chodu, który prowadzi do przeciążeń mięśni i stawów kończyny dolnej oraz powstawania palucha sztywnegoPrzyspieszone zmiany zwyrodnieniowe stawu śródstopno-paliczkowego mogą wynikać z poniższych czynników:Ostre urazy w obrębie palucha Często zdarzającą się kontuzją jest uraz typu „turf toe”, który polega na uszkodzeniu kompleksu torebkowo-więzadłowo-trzeszczkowego stawu śródstopno-paliczkowego palucha. Do urazu dochodzi w mechanizmie nadmiernego zgięcia grzbietowego dużego palca podczas aktywności sportowych lub w wyniku przyjęcia pozycji siadu klęcznego na piętach z podwiniętymi palcami. Brak podjęcia odpowiedniego leczenia skutkuje niestabilnością stawu, która generuje szybsze zużywanie się chrząstki stawowej i rozwój zwyrodnienia. Paluch sztywny może rozwijać się także na tle przebytych złamań stawowych i stłuczeń w obrębie palucha, np. wskutek kopnięcia w twardą przeszkodę lub upadku ciężkiego przedmiotu na przód pierwszej kości śródstopia (płaskostopie, paluch koślawy) Uniesienie pierwszej kości śródstopia oznacza nadmierne dogrzbietowe zgięcie pierwszej kości śródstopia związane z hipermobilnością pierwszego promienia i nadpronacją stopy. Podczas chodu, w momencie uniesienia pięty nad podłoże dochodzi do nieprawidłowego dysbalansu pomiędzy wewnętrznymi siłami oddziałującymi na staw śródstopno-paliczkowy (napięciem mięśni i powięzi podeszwowej) a siłą działającą na paluch od strony podłoża. W efekcie dochodzi do patologicznych naprężeń tkanek i nierównomiernego rozkładu nacisku w obrębie chrząstki stawu. Warunki te stwarzają także stan ograniczonego zgięcia grzbietowego stawu jeszcze bez wyraźnych zmian strukturalnych stawu – jest to tzw. paluch ograniczony (hallux limitus). Uważa się, że hallux limitus może poprzedzać rozwój palucha dopasowanie powierzchni tworzących staw śródstopno-paliczkowy Słabsze dopasowanie powierzchni stawowych może być zmianą wrodzoną. Ponadto, nieprawidłowo zoperowany paluch koślawy z podwichnięciem stawu śródstopno-paliczkowego może prowadzić do pogłębienia artrozy i usztywnienia zapalne obejmujące staw śródstopno-paliczkowy palucha Najczęstszym schorzeniem atakującym drobne stawy układu ruchu jest reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Istotą choroby jest stan zapalny błony maziowej, który poszerza się na pozostałe struktury stawu, prowadząc do zwłóknienia aparatu torebkowo-więzadłowego, wtórnej destrukcji chrząstki stawowej i postępującego ograniczenia ruchomości stawu. RZS stanowi przyczynę mnogich zniekształceń palców stóp oraz nabytego płaskostopia. Aby zmniejszyć progres deformacji, w okresie zaostrzenia RZS nie należy nadmiernie przeciążań stóp oraz stosować indywidualne wkładki ortopedyczne wykonane z miękkich schorzeniem prowadzącym do rozwoju palucha sztywnego jest podagra (dna moczanowa), która atakuje wybiórczo pierwszy staw śródstopno-paliczkowy. Stan zapalny rozwija się wskutek odkładania się kryształów kwasu moczowego w stawie palucha. Objawami podagry jest okresowe zaczerwienie, obrzęk i bolesność stawu śródstopno-paliczkowego palucha nasilające się po spożyciu produktów mięsnych. Postępowanie polega na modyfikacji diety oraz leczeniu zaburzeń metabolicznych prowadzących do zwiększonego poziomu kwasu moczowego we martwica głowy kości śródstopia Jałowa martwica polega na obumieraniu kości bez udziału zapalenia. Wskutek rozmiękania kości dochodzi do zniekształcenia obrysu głowy kości śródstopia i zaburzenia mechaniki stawu śródstopno-paliczkowego palucha. Jałowa martwica rzadko pojawia w obrębie stawu palucha, ryzyko jej wystąpienia jest większe u osób z nadmiernie długą pierwszą kością śródstopia i stopą wydrążoną. Przewlekłe przeciążenia mogą prowadzić do zaburzenia ukrwienia głowy kości śródstopia i rozwoju nieprawidłowego obuwia Do powstawania palucha sztywnego może przyczyniać się także noszenie obuwia z wąskimi czubkami lub na wysokim obcasie. Obuwie tego rodzaju wymusza nienaturalne ustawienie stawu palucha oraz zwiększa stopień przeciążenia głowy kości zachowawczeIdentyfikacja czynników ryzyka palucha sztywnego pozwala na wdrożenie postępowania mającego za zadanie spowolnić progres choroby. W przypadku stwierdzenia tendencji do płaskostopia warto wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie głębokie stopy oraz ćwiczenia poprawiające stabilność stawu skokowego. Wskazana jest również terapia manualna stawu śródstopno-paliczkowego i pozostałych stawów stopy, by zachować mobilność stopy pozwalającą na chód bez dolegliwości bólowych może przynieść noszenie specjalnych wkładek ortopedycznych odciążających pierwszy promień stopy. Wskazane jest także użytkowanie obuwia ze sztywną podeszwą typu roller, która posiada zaokrąglony czubek. W trakcie chodu dochodzi do przekolebania buta z odciążeniem stawu palucha i zachowaniem prawidłowego wzorca chodu bez negatywnych kompensacji na poziomie stawu skokowego, kolana czy operacyjneLeczenie operacyjne podejmuje się u osób z dużymi dolegliwościami bólowymi i z ograniczeniem ruchomości stawu, a także w przypadku, gdy leczenie zachowawcze pozostaje nieskuteczne. Kwalifikacja do odpowiedniego rodzaju zabiegu operacyjnego uwzględnia stopień zaawansowania palucha sztywnego określany na podstawie zdjęć RTG, poziom aktywności pacjenta oraz jego oczekiwania co do efektu po zabiegu. Zastosowanie leczenia operacyjnego pozwala na skuteczną niwelację dolegliwości bólowych, swobodny chód, a nawet podejmowanie aktywności sportowej jak bieganie. Cheilektomia polega na usunięciu wyrośli kostnych, które powstały w wyniku zmian zwyrodnieniowych. Chirurg wycina jedną czwartą grzbietowej części głowy kości śródstopia razem z osteofitem. Uwalnia również zrosty i zwłóknienia w obrębie stawu palucha. Zabieg powinien umożliwić zwiększenie zakresu zgięcia grzbietowego do minimum 60 stopni – ruchomość palucha sprawdzana jest śródoperacyjnie. Cheilektomię przeprowadza się u osób młodych, u których na radiogramach stwierdza się mały ubytek chrząstki głowy kości śródstopia. Wykonuje się także cheilektomię połączoną z osteotomią klinową Moberga, która uwzględnia przecięcie paliczka bliższego palucha i korekcję jego osi w celu uzyskania jeszcze większego zakresu ruchu zgięcia palucha. Wybór ostatecznej techniki zależy od indywidulanych warunków anatomicznych stopy pacjenta oraz biegłości chirurga w stosowanych procedurach operacyjnych. Artrodeza (usztywnienie) stawu śródstopno-paliczkowego stanowi „złoty standard” leczenia zaawansowanych postaci palucha sztywnego, zwłaszcza jeśli schorzenie rozwija się na podłożu zapalnym. Zabieg polega na wycięciu powierzchni stawowych, a następnie trwałym usztywnieniu stawu za pomocą specjalnych śrubek. Paluch zostaje ustawiony w pozycji około 25 stopni zgięcia grzbietowego, co umożliwia pacjentowi swobodne podejmowanie większości aktywności. Dolegliwości bólowe stawu palucha zostają zniesione, a komfort życia ulega wyraźnej poprawie. Dobrze przeprowadzony zabieg artrodezy przynosi trwałe efekty, a powikłania zdarzają się bardzo rzadko. Po zabiegu przodostopie wymaga odciążenia aż do uzyskania zrostu kości – przez około 6 tygodni pacjent powinien nosić specjalne obuwie „Gejszy” umożliwiające chód, a jednocześnie odciążające operowaną resekcyjna Kellera wykonywana jest u osób starszych powyżej 60 roku życia i prowadzących siedzący tryb życia. Zabieg polega na wycięciu jednej trzeciej paliczka bliższego palucha. Obciążanie kończyny w normalnym obuwiu jest możliwe w krótszym okresie czasu w porównaniu do artrodezy. Umożliwia to wczesną pionizację i poruszanie się osobom starszym bez konieczności długiego noszenia buta odciążającego. Zabieg ten niesie jednak za sobą większe ryzyko powikłań, w związku z czym nie powinno się go wykonywać u młodych aktywnych osób. Endoprotezoplastyka stawu śródstopno-paliczkowego palucha Wszczepienie sztucznej protezy stawu śródstopno-paliczkowego umożliwia przywrócenie ruchomości palucha w zaawansowanym stadium choroby zwyrodnieniowej. Obecnie trwają dyskusje co do trwałości sztucznego stawu i ryzyka zwichnięcia czy obluzowania protezy. Dzięki postępowi inżynierii biomedycznej produkowane są coraz bardziej nowoczesne i trwalsze w użytkowaniu modele endoprotez, co rodzi nadzieję na zastosowanie endoprotezoplastyki u szerszego grona informacjeNajczęściej zadawane pytania o schorzenie palucha sztywnego i metody jego leczenia: